Mesleki Yeterlilik Belgesi Nedir? Öncelikle mesleki yeterlilik eğitimi nedir sorusunu yanıt aramamız gerekir. Bu tanımı kısaca özetleyecek olursak; mesleki yeterlilik belgesi karayolunda kullanılan araçları ticari amaçla kullanan bireylerin alması gereken bir eğitim türüdür. Bu eğitimlerin dayanağı ise T.C. Ulaştırma Bakanlığı tarafından hazırlanan 4925 sayılı Karayolu Taşıma yönetmeliğidir. Yönetmeliğin 36.maddesinde yer alan şoförlerde aranacak şartlar b bendinde “İlgili mevzuatın öngördüğü mesleki yeterlilik belgesine sahip olmaları” ifadesi yer almaktadır. Bu bağlamda ticari amaçla yolcu, eşya ve kargo taşımacılığı yapan sürücüler kullandıkları araç ve taşıdığı nesneye göre mye belgesi alırlar.
Karayolu Taşımacılık Faaliyetleri Mesleki Yeterlilik Eğitimi Yönetmeliğinin 6.maddesi Mesleki Yeterlilik Belgesi Türleri başlığı altında belirtilmiştir.
Bu belgeler şu şekilde sıralanmıştır:
c) SRC türü Mesleki Yeterlilik Belgesi
1) SRC1 belgesi uluslar arası yolcu taşımacılığı
2) SRC2 belgesi yurtiçi yolcu taşımacılığı
3) SRC3 belgesi uluslar arası eşya-kargo taşımacılığı
4) SRC4 belgesi yurtiçi eşya-kargo taşımacılığı
5) SRC5 belgesi tehlikeli madde taşımacılığı olarak düzenlenir ve verilir.
Görüldüğü gibi mesleki yeterlilik belgeleri beş ayrı çeşit olup kullanılan taşıma moduna, aracın türüne ve taşınacak nesnenin niteliğine değişiklik arz etmektedir. Örnek vermek gerekirse; src belgesi alacak bir kişi uluslar arası eşya-kargo taşımacılığı yapacaksa bu kişinin alması gereken belge türü SRC 3 belgesidir. Bu belgeyi almanın da belli başlı şartları bulunmaktadır. Bu şartlar; 63 yaşından gün almamak, sürücü belgesine sahip olmak, uyuşturucu, silah, insan ve gümrük kaçakçılığı ile terör suçlarından dolayı hürriyeti bağlayıcı ceza almamış olmaları, Şoförlük mesleği bakımından bedeni ve psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık raporunu yetkili sağlık kuruluşlarından her beş yılda bir almaları gibi şartlar bulunmaktadır. Bu şartlara haiz olan bir kişi 32 saat devam zorunluluğu bulunan eğitime katılması gerekir.
Bu eğitimlerin arasında Güvenli Sürüş Teknikleri, Ulaştırma Mevzuatı, Trafik Kuralları, Cezalar, Trafik Kazalarının Önlenmesi, Çalışma ve Dinlenme Süreleri, Davranış Psikolojisi, İletişim Teknolojileri, Tehlikeli Madde Taşımacılığı , Gümrük, TIR ve Kaçakçılık Mevzuatı, Turizm Taşımacılığı, Düzenli Yolcu Taşımacılığı, Yasal Sorumluluklar ve Sigorta, Harita Okuma Bilgisi, Güzergah ve Geçiş Belgeleri ve İlkyardım dersleri vardır. Bu derslere katılan ve yönetmeliğin “Sınava Giriş Şartları” maddesine istinaden mesleki yeterlilik eğitim merkezinin yapacak olduğu sınavdan başarılı olanlar bakanlığın belirlediği tarihilerde sınava girerler. Yapılan sınavın sonucunun neticesinde başarılı olunulması halinde src belgesi almaya hak kazanılır.